De bril is niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Sterker nog, waar mensen in de 20ste eeuw nog als nerd werden omschreven als zij een bril droegen, is het tegenwoordig helemaal hip om een bril te dragen. Zelfs mensen zonder oogafwijkingen dragen (functieloze) brillen die matchen met hun outfit of imago. De bril is hierdoor een toonaangevend modeaccessoire geworden. Er zijn honderden brilmodellen, brilvarianten, brilkleuren en brilaccessoires. Maar hoe is de bril ontstaan?
De eerste bril
Een groot deel van de Nederlandse senioren hebben een bril nodig bij het lezen. In de middeleeuwen was dit niet anders. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat de bril werd uitgevonden op een plaats waar veel boeken werden geschreven en gelezen: het klooster. De Britse monnik Roger Bacon (1214-1292), die aan de wieg stond van de moderne wetenschap, wordt gezien als de vader van de bril. Hij vond volgens de nalatenschap de bril uit doordat hij visuele problemen kreeg met het lezen. Toch wel handig, een uitvinder met een oogafwijking. Maar waar komt de naam ‘bril’ vandaan?
Waar komt de benaming ‘bril’ vandaan?
Het woord ‘bril’ is een verbastering van de naam van een mineraal. Dit mineraal heet beryl. Dit mineraal werd gebruikt om geslepen glazen te fabriceren. Nice to know: Volgens geschiedschrijvers keek de vermoedelijk slechtziende Romeinse keizer Nero door een smaragd naar gladiatorengevechten, aangezien smaragd een variëteit is van beryl. Deze smaragd is zeer waarschijnlijk een van de duurste ‘’brillen’’ ooit gebruikt…
De moderne bril
De oudere brilmodellen bestonden uit twee glazen met een bruggetje over de neus. Deze eerste brillen hadden geen pootjes, maar werden op de neus geklemd of met linten aan de oren gebonden. De moderne bril met poten die de bril achter de oren vastzet, dateert pas uit de vroege achttiende eeuw en werd het eerst vermeld in Engeland. Dus wederom de voormalige wereldmacht die voorop liep op het vlak van de optiek. Overigens werden de poten van de moderne bril door vakmannen uit die tijd ‘veren’ genoemd.
Visjes kijken door varivocale glazen
De grootste hinder van een bril ondervinden slechtzienden tijdens het sporten. Voor degenen die geen contactlenzen kunnen verdragen, bieden veel opticiens tegenwoordig ook duik- en skibrillen op sterkte aan.
De nachtlens scherpt je blik
De nachtlens wordt, zoals de naam al zegt, ’s nachts gedragen. Deze lens heeft geen direct contact met het hoornvlies, maar drijft op de traanfilm. Door de speciale vorm van de lens zorgt de traanfilm ervoor dat de voorkant van het hoornvlies iets platter wordt. Hierdoor kun je een tot twee dagen scherp zien. Vervolgens moet je weer even een nachtje ‘opladen’ met de nachtlens…
Nog andere handige toepassingen?
De zonnebril kent iedereen als de bril die beschermt tegen UV- en andere straling van de zon. Maar wist je dat er ook zonnelenzen zijn? Deze lenzen zijn zowel met als zonder sterkte verkrijgbaar. Hierdoor hoef je nooit meer bang te zijn dat je je zonnebril vergeet…
Brillen om mee te zien en gezien te worden
Kleren maken de man? Inderdaad ja, maar voor brillendragers begint het aankleden ‘s morgens met het opzetten van hun bril. Een superbelangrijk accessoire dus, niet alleen om mee te zien, maar ook om mee gezien te worden. Want brillen hebben een eigen karakter waar je je imago kan afstemmen. Zo dragen hoogwaardigheidsbekleders meestal nietszeggende, doorzichtige monturen, terwijl slechtzienden in de mode- en creatieve wereld met supergrote extravagante monturen rondhuppelen.
Last but not least, de brillengezegdes
De bril is met de tijd een graag gebruikt spreekwoord geworden in de taal. Een paar voorbeeldjes hiervan:
1. door de bril van een ander zien. (=de mening van een ander blind vertrouwen)
2. door een bril zien (=een beetje genuanceerd bekijken)
3. door een donkere bril (=op een pessimistische manier)
4. door een gekleurde bril (=op een bevooroordeelde manier)
5. een bril op de neus krijgen (=geen vrij uitzicht of vrije ruimte meer hebben)
6. een roze bril op hebben. (=verliefd op iemand zijn en hierdoor zijn/haar mindere kanten niet zien.)
7. elk ziet door zijn eigen bril. (=ieder ziet het op zijn eigen manier.)
8. hij zet er de lakense bril bij op. (=hij kijkt bijzonder scherp toe.)
9. iemand een bril op de neus zetten (=iemand dwingen gehoorzaam te zijn)
10. iemand een bril opzetten. (=iemand inlichten en terechtwijzen.)
11. iets door een gekleurde bril zien. (=de zaken niet onbevooroordeeld bekijken.)
12. twee joden weten wat een bril kost (=we hoeven elkaar niets wijs te maken)
13. wat baten kaars en bril als de uil niet zien en wil. (=het is vruchteloos iemand te willen voorlichten als die niet zien wil.)
Moraal van het verhaal?
De bril is een onmisbaar onderdeel geworden van de moderne samenleving. Zowel op het gebied van functionaliteit, als op het gebied van mode. In Nederland werd er in 2012 meer dan €1 miljard omgezet in de brillenbranche! Niet zo gek dus dat bijna iedere Nederland een (zonne)bril thuis heeft liggen. En hierdoor komen we bij de moraal van het verhaal: een (zonne)bril dragen we te zijner tijd allemaal!
